ბლოგი

ერთ ჩვეულებრივ საღამოს სოციალურ ქსელში შემხვდა მოხალისობრივ პროექტში მოწვევის ბანერი. გადავწყვიტე ეს გამოწვევაც მიმეღო და ჩავრთულვიყავი პროექტში, რომელიც მიზნად ისახვდა ცნობიერების ამაღლებას პროფესიული ორიენტაციის და კარიერის მართვის მნიშვნელობის თაობაზე.

ასე დაიწყო ჩემი არაჩვეულებრივი მოგზაურობა „პროფესიული ორიენტაციის და განვითარების საერთაშორისო ცენტრთან ერთად“ პროფესიული თვითგამორკვევის სამყაროში. ეს არის ორგანიზაცია, რომელიც ეხმარება მოზარდებს და ახალგაზრდებს პროფესიის შერჩევაში, აცნობს მათ პროფესიების სამყაროს და შესაძლებლობას აძლევს ახალგაზრდებს დამოუკიდებლად, გაცნობიერებულად და ინფორმირებულად აირჩიონ თავისი პროფესიული მომავალი და დაგეგმონ კარიერა ხანგრძლივი პერიოდის ჭრილში.

საინტერესო აღმოჩნდა სწავლების და ინდივიდუალური შეხვედრების ეტაპი მოხალისეობრივი პროექტების მომზადების პერიოდში. ბევრი მოტივირებული და საინტერესო თანატოლი გავიცანი და მეგობარი შევიძინე. ტრენინგების განმავლობაში ვისწავლეთ პროექტების წერა, აქტივობების დაგეგმვა, პრეზენტაციის აწყობა, საქმიანობის დელეგირება და აუდიტორიასთან კომუნიკაციის უნარ-ჩვევები.

2024 წლის 19-20 მარტს კი „პროფესიული ორიენტაციის და განვითარების საერთაშორისო ცენტრის“ სამეგრელოს რეგიონის წარმომადგენლის სტატუსით, შუა ხორგის საჯარო სკოლაში ჩავატრე ტრენინგი „პროფესია ჩემს ცხოვრებაში“. ჩემი მშობლიური სკოლის მოსწავლეებს ვესაუბრე, თუ რა როლი აქვს პროფესიის სწორად შერჩევას და კარიერის  დაგეგმვას, როგორია არჩევანის პროცესში პრობლემების გადაჭრის გზები და სამომავლო პერსპექტივები.

ვფიქრობ, ყველა ადამიანი უნიკალურია და თითოეულს აქვს განსხვავებული მახასიათებლების ნაკრები: ნიჭი, უნარები, ინტერესები, პიროვნული თვისებები. მთავარია მოზარდმა ისინი აღმოაჩინოს და განავითაროს. ტრენინგის დროს, მოსწავლეებს გავაცანი ყველა ის ინსტრუმენტი, რაც ადამიანს ესაჭიროება პროფესიის არჩევის და კარიერის დაგეგმვის დროს. ვუყვებოდი მათ, რომ შეუძლებელი არაფერია და თუ ძალისხმევას ჩადებენ, აუცილებლად მიაღწევენ მიზნებს. პროექტის მსვლელობისას ვხედავდი, თუ როგორ უციმციმებდათ მოსწავლეებს თვალები, რადგან მათ თავიანთ კითხვებზე იპოვეს პასუხები, გაიგეს თუ რამდენად მნიშვნელოვანია გქონდეს პროფესია და იყო პროფესიონალი იმ დარგში, რომელიც მოგწონს, გამოგდის და გაბედნიერებს. მოსწავლეები გულწრფელად საუბრობდნენ საკუთარ მიზნებზე და სამომავლო პროფესიებზე. განსაკუთრებული აქტიურობა იყო მაშინ, როცა შთაბეჭდილებების დაფას ავსებდნენ. უამრავი თბილი და ლამაზი სიტყვა დაწერეს და დადებითად შეაფასეს ტრენინგი.

მივხვდი, რომ ჩემს ცხოვრებაში პოზიტიური, პროდუქტიული და რაც მთავარია, წარმატებული და საუკეთესო ორი დღე იყო. მივხვდი, რომ Podic-თან ერთად თავადაც მივაღწიე მიზანს – ჩემი საქმე ვიპოვე, რომელიც ადამიანების სამსახურში ყოფნა და მათი დახმარებაა!  ახლა უკვე ზუსტად ვიცი, რომ ყველა ჩემს რესურს მაქსიმალურად მოვახმარ ჩემს არჩევანს, რომ უკვე ხვალ, შევდგე როგორც პროფესიონალი ფსიქოლოგი და კეთილსინდისიერად  ვემსახურო ადამიანების მენტალურ ჯანმრთელობას.

მეგი დოლბაია

მე -12 კლასის მოსწავლე

პროფესიის არჩევა ჩვენი ცხოვრების ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებაა. ჯერ კიდევ 14 წლის ვიყავი, როდესაც საკუთარ თავთან ჭიდილში მომიწია ყოფნა: არასრულფასოვნების შეგრძნება, მოტივაციის გარეშე ცხოვრება და სამყაროში საკუთარი ადგილის ძებნა ძალიან რთული აღმოჩნდა. მიჩნდებოდა კითხვები:  ვინ ვარ? სად ვარ? რისთვის ვარ? სად უნდა ვიყო? როგორი უნდა ვიყო?

საკუთარ თავის ძიების პროცესში გამიჩნდა სურვილი, რომ ჩემი მომავალი პროფესია ადამიანების  მხარდაჭერასა და მათ დახმარებასთან ყოფილიყო კავშირში. გავიარე ფსიქოლოგიური ტესტირება  „პროფესიული ორიენტაცია“, რომელმაც კიდევ უფრო ზუსტად გამარკვია ჩემს ინტერესებში, უნარ-ჩვევებსა და შესაძლებლობებში. ამიტომაც ავირჩიე ფსიქოლოგია, რომელიც ჩემი აზრით ერთ-ერთი ყველაზე ჰუმანური და ასევე საპასუხისმგებლო პროფესიაა. ეს პროფესია გაძლევს შესაძლებლობას, დაეხმარო ადამიანებს საკუთარი თავის აღმოჩენაში,  ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებაში, გარემოსთან ადაპტაციასა თუ  სხვადასხვა პრობლემასთან გამკლავებაში. მინდა ვიყო ადამიანი, რომელიც სხვა ადამიანებს დაეხმარება იყონ ღიმილიანები და ბედნიერები. ღრმად მჯერა, რომ თითოეულ ადამიანში არის მზე, რომელმაც სულ უნდა ანათოს!

2021 წლის სექტემბერში მომეცა შესაძლებლობა და ჩავერთე პროფესიული ორიენტაციის და განვითარების საერთაშორისო ცენტრის მოხალისეობრივ პროექტში, ხოლო შემდგომ კი, გავხდი ამ ორგანიზაციის წარმომადგენელი შიდა ქართლის რეგიონში. ჩავატარე რამდენიმე შეხვედრა  სხვადასხვა სკოლის მოსწავლეებთან პროფესიის არჩევისა და კარიერის დაგეგმვის მნიშვნელობაზე.  თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ჩემი „რევულუცია“ დაიწყო სწორედ ამ პერიოდიდან და ყველა ნაბიჯი, რომელიც ამის შემდეგ ცხოვრებაში გადამიდგამს, არის ამ გადაწყვეტილების შედეგი. ეს იყო პირველი გარდამტეხი ეტაპი ჩემს ცხოვრებაში, როცა აქტიურად დავიწყე მოქმედება: ჩავერთე არაფორმალურ განათლების მიერ შემოთავაზებულ სხვადასხვა ტრენინგში, ვებინარსა თუ სემინარში, გავიცანი დარგის პროფესიონალები, უფრო ღრმად გავაცნობიერე ფიქოლოგიის არსი.

ამის შემდგომ დავიწყე უმაღლესი სასწავლებლების შერჩევის პროცესი. ძიების შემდგომ, უპირატესობა მივანიჭე კერძო უნივერსიტეტს. ზოგადად რაც კი ცხოვრებაში გამიკეთებია ყველაფერი იყო და არის ალტერნატიული- ჩემი ხედვა,  მოქმედება, რომელიც არ გავს სხვისას. შესაბამისად, ავირჩიე  მართვისა და კომუნაკაციის უნივერსიტეტი „ალტერბრიჯი“ – განსხვავებული სასწავლო სივრცით, თანამედროვე, თბილი და სტუდენტებზე მორგებული გარემოთი.  როდესაც უნივერსიტეტის შესახებ დავიწყე ინფორმაციის მოძიება, აღმოვაჩინე, რომ  ჩემი მოთხოვნილებები და სურვილები, სრულ  თანხვედრაში მოდიოდა უნივერსიტეტის მიზნებთან და ღირებულებებთან. აქ, ალტერბრიჯის ტრანსფორმაციულ და მრავალფეროვან გარემოში, სტუდენტს შეუძლია აღმოაჩინოს „ალტერნატიული მე“. დარწმუნებული ვარ, რომ სასწავლებლის კედლებში მიღებული ცოდნით,  შემეძლება არა მხოლოდ ბაზარზე არსებული მოთხოვნების დაკმაყოფილება და მასზე მორგება, არამედ აქტიური წვლილის შეტანა მომავალში დარგის  განვითარების პროცესში. და ბოლოს, ჩემი  მომავალი რექტორის ყველაზე მამოტივირებელი  სიტყვები ერთ-ერთი ინტერვიუდან „ვერასოდეს ვერ გაიგებ რა იქნებოდა, თუ ნაბიჯი არ გადადგი და ის სამი წერტილი მთელი ცხოვრება შეგაწუხებს- რა იქნებოდა, რომ გამებედა? -ამიტომ უნდა გაბედო !“

და მეც გავბედე… დღეს, როცა უკვე აბიტურიენტი ვარ, ზუსტად ვიცი, რომ ფსიქოლოგია არის ის პროფესია, რომელსაც მთელი ცხოვრება სიამოვნებით ვემსახურები!

თავდაპირველად, როდესაც უნივერსიტეტში ვაბარებდი ბაკალავრიატზე, სამწუხაროდ, ზუსტად არ ვიცოდი,  კონკრეტულად რომელ ფაკულტეტზე ან რომელ სასწავლებელში მინდოდა ჩამებარებინა. როგორც ხშირად ხდება ხოლმე, მეც მშობლების გავლენის ქვეშ აღმოვჩნდი და ჩავაბარე ბიზნესის ადმინისტრირებაზე. მოკლე დროში მივხვდი, რომ არასწორი არჩევანი გავაკეთე. სხვა საგნებთან ერთად, თავისუფალ საგნად ავირჩიე ფსიქოლოგიის საფუძვლები და, როდესაც დავინახე განსხვავება ამ ორ დარგს შორის, სწორედ მაშინ მივხვდი, რომ ყველაზე რთული და არასწორი გზაა ისწავლო იქ, სადაც საკუთარ თავს ვერ ხედავ და ვერ იხარჯები. ამიტომაც მალე, პირველი კურსის მეორე სემესტრშივე გადავედი ფსიქოლოგიის ფაკულტეტზე და იმ დღიდან უფრო და უფრო მიყვარდება ეს სფერო.

ფსიქოლოგიის ფაკულტეტზე სწავლის დაწყების შემდეგ დავიწყე აქტიური ძიება სხვადასხვა ტრენინგის, სტაჟირების პროგრამების, გავეცანი ფსიქოლოგიის სხვადასხვა მიმართულებებს,  რათა უკეთ დავრწმუნებულიყავი საკუთარ არჩევანში, შესაბამისად, ამერჩია სწორი განხრა, შემდეგ კი გამეღრმავებინა ცოდნა.

ჩემთვის ძალიან საინტერესო და დიდი გამოცდილების შემძენი იყო  სასწავლო პრაქტიკა ონკოლოგიურ კლინიკაში, სადაც ფსიქოლოგი-სტაჟიორი ვიყავი და ბევრ გასხვავებულ პაციენტთან მქონდა შეხება;

ვიმუშავე ადამიანური რესურსების მართვის დეპარტამენტის უფროსის ასისტენტად ერთ-ერთ მსხვილ კომპანიაში, მივიღე გამოცდილება მსხვილ საინფორმაციო-ტექნოლოგიურ კომპანიაში რეკრუტერის და ადამიანური რესურსების მენეჯერის განხრით.

ამჟამად კი მაქვს საკუთარი ორგანიზაცია – “GRA-Georgian Retailers Association”-ქართულ მაღაზიათა ასოციაცია, სადაც ვარ ადამიანური რესურსების მართვის დეპარტამენტის უფროსი.

ძალიან მნიშვნელოვანია საკუთარი თავის კარგად გაცნობა, საკუთარი ინტერესების, შესაძლებლობების და ღირებულებების ცოდნა იმისთვის, რომ პროფესიული მიმართულება სწორად აირჩიო. როდესაც ადამიანი ამას თავად ვერ ახერხებს, უჭირს პრიორიტეტების დალაგება ან უბრალოდ არ ფლობს საკმარისს ინფორმაციას საკუთარი ნიჭის, პიროვნული თვისებების ან საგანმანათლებლო რესურსების შესახებ,  ჩემი აზრით, საუკეთესო გადაწყვეტილება იქნება პროფესიონალის დახმარება, რომელიც მეგზურობას და მხარდაჭერას გაგიწევს პროფესიული არჩევანის არც თუ მარტივ გზაზე, რითაც თავად დაზოგავ უმიზნოდ დახარჯულ დროს და რესურსებს.

ბავშვობის ულამაზესი წლები, სიცელქითა და ბედნიერი ნათელი დღეებით აღსავსე, დახუნძლულია ვალდებულებებითაც, რასაც სკოლის კედლებში სწავლა-განათლების მიღება ჰქვია. უმნიშვნელოვანესია სკოლის როლი ჩვენი ცნობიერების ჩამოყალიბებაში, რადგან ჩვენი მიზნებსა და სურვილებზე უდიდესი დიდი გავლენას ახდენს პედაგოგი, რომელმაც უნდა შეგვაყვაროს საგანი, რომელსაც ძალუძს  შეგვიცვალოს შეხედულებები, რაც მოგვცემს ჩვენი მომავალი პროფესიის სიყვარულით (და არა სოციალური თუ ცხოვრებისეული ფაქტორების ზემოქმედების შედეგად) დაუფლების შესაძლებლობას.

სკოლაში სწავლის წლები ჩემთვის გახლდათ დატვირთული თბილი, ხალისიანი და ბედნიერი ემოციებით. ვიზრდებოდით ლაღ და მშვიდ გარემოში. საზრუნავი მხოლოდ სწავლა გახლდათ ნეგატიური სოციალური ფაქტორებისაგან დაცლილ გარემოში. პედაგოგებიც რუდუნებით გვაწვდიდნენ ცოდნას, რაც მომავალი პროფესიისა თუ ცხოვრების დაგეგმვის პრინციპულ საფუძვლებს შეგვიქმნიდა.

რთულია იყო მოზარდი და, ამავე დროს, კონცენტრირებული მხოლოდ სწავლაზე, მომავალი პროფესიიის დაგეგმვის რეჟიმზე მაშინ, როდესაც შენში იღვიძებს რაღაც სხვა, აუხსნელი. ორგანიზმი განიცდის ტრანსფორმაციას და უნებურად ეჯახები სრულიად ახალ გარემოს. ეს ის ულამაზესი წლებია, როდესაც გულიც სხვაგვარად ფეთქვავს, გრძნობ, თუ როგორ იცვლება შენ ირგვლივ ბუნებაც.  ოცნებობ რაღაც სხვაზე, გაურკვეველზე, მაგრამ მაინც იაზრებ, რომ აუცილებელია იფიქრო შენი მომავალი პერსპექტივებისა და ცხოვრების დაგეგმვაზე, რადგან ცხოვრება მიიწევს წინ და შენც, როგორც ინდივიდი, დაიჩაგრები განვითარებისა და პერსპექტივის გარეშე.

მოზარდისთვის ეს ის პერიოდია, როდესაც მშობელი გიყვარს, მაგრამ, ამავე დროს, შენი საზომი, ზოგ შემთხვევაში, არა მშობელი, არამედ სულ სხვა ინდივიდი შეიძლება გახდეს! ცდილობ მიუახლოვო შენი მომავალი პოზიციები იმ ადამიანის ხედვებსა და იდეალებს, ვინც მოგწონს. პირადად ჩემთვის მშობლები გახლდათ საზომი ადამიანობის, პროფესიული წინსვლისა და პატრიოტიზმის, მაგრამ, ასევე, ირგვლივ მყავდა ისეთი ადამიანებიც, რომელთა რუტინაც ძალიან საინტერესო იყო.

პროფესია, რომელსაც ვირჩევთ, უნდა გვიყვარდეს, რადგან, თუ არ გიყვარს, ვერ რეალიზდები სამყაროში იმ ხარისხით, რასაც მოითხოვს კონკურენტული გარემო. ჩვენ უნდა გავითავსოთ და მომავალ თაობასაც ჩავაგონოთ, რომ განათლებაც შენი ოჯახია, შენი ცხოვრების თანამგზავრია და, სწორედ მასთან ხელიხელჩაკიდებულმა, უნდა იღვაწო შენი ქვეყნისა და ოჯახის კეთილდღეობისათვის.

პროფესიის შერჩევისას მუდმივად ვფიქრობდი, თუ რატომ მიზიდავდა იურისპრუდენცია და არა სხვა პროფესიები, მიუხედავად ასაკისა, ვაანალიზებდი ჩემ მიერ მიღებული გადაწყვეტილების შესაძლო სამომავლო შედეგებს. ასაკისთვის უჩვეულოდ მტკიცედ მქონდა გადაწყვეტილი სამართლის რომელ მიმართულებასთან მინდოდა დამეკავშირებინა ჩემი მომავალი და, დღევანდელი გადასახედიდან, ვფიქრობ, არჩევანი წარმატებული გახლდათ, რადგან დავეუფლე იურისტის პროფესიას, სამართალმცოდნეობის სპეციალიზაციით. ჩემი სურვილისა და მიზნის შესაბამისად, გავხდი ნოტარიუსი და მოცემული საქმე მაბედნიერებს დღემდე. მიყვარს ადამიანებთან ურთიერთობა, მათთვის ჩემი სითბოსა და გამოცდილების გაზიარება, ასევე მაბედნიერებს მოქალაქეთა სითბო და სიყვარული, რითაც ისინი მანებივრებენ ჩემს სანოტარო ბიუროში ვიზიტის დროს. მაბედნიერებს თითოეული კოლეგა და ბიუროს თანამშრომელი, და ემოციებით დახუნძლული, ბედნიერ გარემოს ნაზიარები, კიდევ უფრო ბედნიერად გადავინაცვლებ ოჯახურ გარემოსა თუ მეგობრების გარემოცვაში.

აუცილებლად უნდა ვთქვა ისიც, რომ გადაწყვეტილების მიღებისას არანაირ ზეგავლენას ადგილი არ ჰქონია პირადად ჩემზე, რადგან ვერც სოციუმი და ვერც უახლოეს ადამიანთა წრე ვერ იქნებოდა პასუხისმგებელი ჩემი შესრულებული საქმიანობის ხარისხზე. შესაბამისად, გავაცნობიერე რა ჩემი მომავალი მიზნები და მისწრაფებები, გავანდე ჩემს ოჯახს, მივიღე სრული მხარდაჭერა და ვიყავი აბსოლუტურად დამოუკიდებელი არჩევანში.

ვფიქრობ, თაობებმა, რომლებიც გადიან ულამაზეს ასაკს და აქვთ ფუფუნება იფიქრონ სამომავლო არჩევანზე ეხლა, არიან სტუდენტები და სწავლასთან ერთად იაზრებენ, რომ ეს არ არის ის, რაც უნდოდათ, უნდა დაფიქრდნენ, აწონ-დაწონონ და ცივი გონებით, სწორად დასახონ საყვარელი პროფესიისა და საქმიანობის სამომავლო გეგმები. რთულია, წინასწარ განსაზღვრო, ესა თუ ის პროფესია როგორ აგვიწყობს მომავალს, იქნება თუ არა იგი ღირსეული ცხოვრების გარანტი, მაგრამ ის უნდა გიყვარდეს ისეთი, როგორიც შენი არჩევანი იყო, რადგან, როგორც ზემოთ მოგახსენეთ,  ეს შენი ოჯახია. დავძენდი იმასაც, რომ ნებისმიერ ასაკსა თუ პოზიციაზე  არ უნდა გაჩერდე, უნდა განაგრძო და ფეხი აუწყო განვითარებას, წინ – დასახული მიზნისკენ, რათა გამოადგე ქვეყანას, შენს ხალხსა და ოჯახს.

უნდა გავაცნობიეროთ, რომ მთავარი არაა პროფესიის დაუფლება მხოლოდ პროფესიითვის, დიპლომისთვის, არამედ აუცილებელია პროფესიონალიზმის მაღალი სტანდარტი, რადგან გარემო დღითი დღე სულ უფრო კონკურენტული ხდება.

ამ პრინციპებით დავზარდე შვილები, არასოდეს მოქცეულან  სხვისი სურვილების გავლენის ქვეშ და ბედნიერი ვარ, რომ დღეს ორივე საყვარელ პროფესიას ეუფლება და მიიწევს წინ – დასახული მიზნებისკენ.

მინდა ვუსურვო მომავალ თაობებს წარმატებები, კეთილი და ბედნიერი მომავალი.

ბავშვობიდან მიყვარს ადამიანებთან კომუნიკაცია, რამაც, ვფიქრობ, განაპირობა ჩემი პროფესიის არჩევაც. ყოველი დღე, რომელსაც ადამიანებთან კომუნიკაციის გარეშე ვატარებ, არის უფუნქციო და უინტერესო. პატარა რომ ვიყავი, მახსოვს, სოფელში ვაწყობდი ხოლმე კონცერტებს, გავთვლიდი ყველა დეტალს  და ვმართავდი წარმოდგენებს.  მაშინ ეს ყველაფერი ბავშვური გართობა იყო, თუმცა მახსოვს პასუხისმგებლობის გრძნობა, რასაც იმ დროს განვიცდიდი.  იმთავითვე მქონდა გათავისებული, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია  სტრატეგიული კომუნიკაცია, ანუ სწორი მესიჯის მიწოდება საზოგადოებისათვის.

სკოლა დავამთავრე ევროპაში, კერძოდ, საბერძნეთში,  რაც ძალიან დიდ კულტურულ გარდატეხასთან იყო დაკავშირებული. თბილისის საჯარო სკოლიდან უცებ თავი ამოვყავი ამერიკულ აკადემიაში, სადაც კლასელები სხვადასხვა ქვეყნიდან იყვნენ. ამას ისიც დაერთო, რომ მეგონა, ინგლისური კარგად ვიცოდი, მაგრამ პირველ დღეს, მე 9 კლასში, ბიოლოგიის გაკვეთილზე რომ აღმოვჩნდი, მივხვდი, თურმე ისე კარგადაც არ მცოდნია, როგორც მეგონა.

იყო ბევრი სირთულე, თუმცა ცხოვრებისეული გამოცდილება – ძალიან დიდი. პროფესიის არჩევას რაც შეეხება, ვფიქრობ, გამონაკლისი ვიყავი თანატოლებში, რადგან ზუსტად ვიცოდი, რა სფერო მაინტერესებდა – ეს იყო მარკეტინგი და კომუნიკაციები. საქართველოში რომ დავბრუნდი, მარკეტინგის ფაკულტეტი მხოლოდ ერთი-ორ უნივერსიტეტში არსებობდა და მეც დავამთავრე კავკასიის უნივერსიტეტი. სწორედ იმ პერიოდში, საქართველოს ბანკში იყო კამპანია „სეკრეტ სანტა“, რაც ძალიან შთამბეჭდავი მეჩვენა, ვფიქრობდი, რომ ამ ორგანიზაციის კულტურა ძალიან ახლოს იყო ჩემს ბუნებასთან. ძალიან მინდოდა მუშაობა ისეთ პროექტებზე, როგორიც მაშინ სანტა იყო.

გავიდა რამდენიმე წელი და სრულიად შემთხვევით აღმოვჩნდი საქართველოს ბანკის კომუნიკაციების გუნდში, თუმცა ვერ ვიტყოდი, რომ  მთლად შემთხვევით! ღრმად მწამს, რომ ადამიანი მუდმივად ილტვის საოცნებო მიზნისაკენ! უკვე შვიდი  წელია ვმუშაობ საქართველოს ბანკის მარკეტინგის გუნდში, სადაც დიდი გამოცდილება მივიღე და მიხარია, რომ არც ერთი დღე არ ჰგავს ერთმანეთს ,  რომ ყოველი სამუშაო დღე უზარმაზარ სიამოვნებას მანიჭებს და მაბედნიერებს. ვფიქრობ, რომ სწორედ ასე უნდა შეარჩიო პროფესია -საქმე რომელიც გაინტერესებს და გამოგდის, სიამოვნებით აკეთებ, ბედნიერებას განიჭებს და შენი საქმიანობით მცირე წვლილი შეგაქვს სხვა ადამიანების კეთილდღეობაში.

პროფესიის არჩევამდე, სადღაც 2-3 წლის განმავლობაში, მტკიცედ ვამბობდი, რომ დიპლომატი უნდა გამოვსულიყავი. ვფიქრომ, რომ გარემომ იმოქმედა მაშინ ჩემს არჩევანზე. დიპლომატიურად მომიგვარებია უამრავი კონფლიქტი, ხალხთან ურთიერთობაში იშვიათად ვუშვებდი შეცდომებს და, თუ ვუშვებდი, დიპლომატიურად ვაგვარებდი.

ვფიქრობდი, რომ საერთაშორისო ურთიერთობები იყო მხოლოდ „დიპლომატია.“ ახლა მეცინება ჩემს თავზე. ოჯახის წევრები, საკმაოდ კომპეტენტურნი  ამ საკითხში, მიმტკიცებდნენ, რომ საერთაშორისო ურთიერთობები არ იყო ის, რაზეც მე ვლაპარაკობდი. თან საკმაოდ კარგად ვიცოდი ტექნიკური საგნები და მირჩევდნენ ამ განხრით წასვლას.

სამწუხაროდ, ჯიუტად გადავწყვიტე, არჩევანი თავად გამეკეთებინა. არასდროს დამავიწყდება პირველი დღის პირველი ლექცია, როდესაც ერთ-ერთმა ცნობილმა ლექტორმა გვითხრა სტუდენტებს, დაიმახსოვრეთ, საერთაშორისო ურთიერთობები არ არის დიპლომატია, არ გეგონოთ, დიპლომატები გამოხვალთო.

სწავლის დაწყების დღიდან მივხვდი, რომ სხვაგან მოვხვდი. ლექციების თითქმის მთელი ნაწილი მოიცავდა ისტორიას, ისტორიას და კიდევ ისტორიას. ალბათ, ხვდებით, მე (ტექნიკური საგნებისკენ მიდრეკილი ) რა სიტუაციაში აღმოვჩნდი…

რა მექნა, სხვა გამოსავალი აღარ იყო… შევეგუე ბედს, არ დავნებდი და 4 წელი ვისწავლე ისტორია, ავიღე საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტის დიპლომი. აი, როდესაც მოვიდა მაგისტრატურის დრო, გავაანალიზე, რომ იგივე შეცდომა არ უნდა დამეშვა ცხოვრებაში თავიდან, უნდა ამერჩია პროფესია, რაშიც  თავს ვხედავდი რეალურად და არა რაღაც გამოგონილ ფანტაზიებში…

ამიტომ ჩავაბარე ეკონომიკის ფაკულტეტზე ერთ-ერთ ძლიერ უნივერსიტეტში (ISET ). აქ მივხვდი, თუ როგორ მომნატრებია უბრალოდ „ამოცანების ამოხსნა.“

ახლა კმაყოფილი ვარ ჩემი არჩევნით. არ ვფიქრობ, რომ დრო დავკარგე საერთაშორისო ურთიერთობებზე სწავლის პერიოდში. სწორედ იმ ოთხმა წელმა მაპოვნინა თავი, საქმე, რაც მინდა, რომ მთელი ცხოვრება ვაკეთო და სიამოვნება მივიღი საქმიანობისგან.

აბიტურიენტებს და მომავალ სტუდენტებს ვურჩევ, არ გაუკეთონ იგნორირება იმ უნარებს, რომელიც საკუთარ თავში აქვთ აღმოჩენილი, მოიძიონ ინფორმაცია პროფესიების შესახებ, გაანალიზონ თავისი სუსტი და ძლიერი მხარეები, მიმართონ პროფესიონალებს, რომლებიც ფასდაუდებელ რჩევებს მისცემენ, რაც უცილოდ დაეხმარება მათ მოწოდების პროფესიის შერჩევაში.

ცნობისმოყვარეობა მთავარი „ძრავაა“ შეუქცევადი პიროვნული განვითარებისთვის. მართალია, რომ რაც მეტს ცდილობ შეიმეცნო, უფრო და უფრო იშლება საზღვრები იმ საოცნებო მდგომარეობის, რომლისკენაც მიიწევ და რომელზეც ვოცნებობთ – ვიყოთ პიროვნულად დივერსიფიცირებულები. ეს ნიშნავს ფლობდე კომპეტენციებს სხვადასხვა სფეროში, ავსებდე შენი შესაძლებლობების მარაგს ახლის სწავლით, მოძრაობით და ფლობდე ლაიტმოტივს – გახდე იმაზე უკეთესი, ვიდრე იყავი გუშინ. ამისათვის აუცილებელია სწორი საზომი შეარჩიო, ანუ ერთადერთი ადამიანი, ვისაც უნდა შეედარო, არის შენივე თავი, რომელიც შენვე უნდა გეკუთვნოდეს. სამწუხაროდ, ამას ეტაპობრივად ვხვდებით – ცდისა და შეცდომების გზით ან, საუკეთესო შემთხვევაში, დროულად, პროფესიონალი ადამიანების დახმარებით, რომლებიც დღეს ნამდვილად არსებობენ. მათ აქვთ გამოცდილება, უპირველესად, აღმოგაჩენინონ საკუთარი თავი და მოგცენ ბიძგი სწორი პრიორიტეტების დასახვით მუდმივი, შეუქცევადი განვითარებისკენ (ასეთი პროფესიონალების ერთობას წარმოადგენს „პროფესიული ორიენტაციის და განვითარების საერთაშორისო ცენტრი“).

იმისათვის, რომ იქცე პროფესიონალად, უმნიშვნელოვანესია საწყის ეტაპზევე მიიღო სწორი გადაწყვეტილება, აირჩიო სწორი პროფესია, რადგან პროფესიის შერჩევიდან პროფესიონალად ჩამოყალიბებამდე ბეწვის ხიდი არჩევნის სისწორეზე გადის. ოპტიმალური არჩევანი ზურგის ქარია, უშრეტი ენერგიაა ემსახურებოდე იმ საქმეს, რომელიც გიყვარს, სიამოვნებას განიჭებს და არასდროს გათქმევინებს უარს შესაძლებლობებზე.

აუცილებელია, რეალობას გავუსწოროთ თვალი. ირგვლილ მრავლადაა არჩევანში დაკარგული ადამიანები, რომლებიც ჯერ კიდევ ძიებაში არიან იმ საქმის, რომელიც მათ სიამოვნებას მიანიჭებს. ხშირად მართლდება პოპულარული მოსაზრება მცურავ გემზე, რომელმაც არ იცის დანიშნულების ადგილი და იძირება. პერსპექტივაში, ადამიანებსაც ასე გვემართება, მცდარი საზომებით და არასწორი პრიორიტეტებით განსაზღვრულ პროფესიულ გზაზე მარცხს განვიცდით და ერთადერთი მექანიზმი, რაც ხელში გვრჩება, არჩევნის სისწორის გადახედვაა. საბედნიეროდ, არსებობენ ადამიანები, ვინც მარცხს უყურებს, როგორც შესაძლებლობას და იღებს, როგორც კონსტრუქციულ უკუკავშირს; თვითრეფლექსიის გზით უღრმავდება საკუთარ თავს და ახალ ვექტორს სახავს; ამჯერად, წარმატების მიღწევის მეტი შანსით, რაც მათ მენტალურ სიჯანსაღეზე მეტყველებს.

აქედან გამომდინარე, შენს ხელშია, რომელ გზას აირჩევ. როგორც ზევით აღვნიშნე – ქაოტურს, ცდისა და შეცდომის გზით მიმავალს, თუ ორგანიზებულს, პროფესიონალი ადამიანების დახმარებით. ორივე შემთხვევაში, უნდა გახსოვდეს, რომ მთავარი აქტორი თავად ხარ!

 ბავშვობიდან ვიცოდი, „დიდი რომ გავიზრდებოდი, ჟურნალისტი გამოვიდოდი.“ მომწონდა ყველაფერი, ამ პროფესიასთან დაკავშირებული, ერთი სული მქონდა, როდის მოვიდოდა ჩემი აბიტურიენტობის დრო, როდის შემოვხაზავდი ჟურნალისტიკის ფაკულტეტს და როდის მექნებოდა პირველი ლექცია ჟურნალისტური ეთიკის შესახებ.

როდესაც ეს დღე, ბოლოს და ბოლოს, დადგა, გამოცდებზე რეგისტრაციის დროს შემოვხაზე ყველა უნივერსიტეტი და ყველა ფაკულტეტი, გარდა ჟურნალისტიკისა. მახსოვს, ბიოქიმიის ფაკულტეტიც კი მქონდა შემოხაზული…

მოკლედ რომ მოვყვე, რა მოხდა ჩემს თავს, როდესაც დადგა რეალურად ფიქრის დრო, თუ სად უნდა ჩამებარებინა და უკან მომეტოვებინა ბავშვური ოცნებები –  „მინდა გავხდე ცნობილი მსახიობი.“ დავიწყე მოკვლევა უამრავი უნივერსიტეტის, სად რას ასწავლიდნენ, რომელ ფაკულტეტზე რა საგნები ისწავლებოდა და ა.შ. 

ამ პერიოდში გავაანალიზე, რომ ჟურნალისტიკა იმდენად აღარ მიზიდავდა, ამას თან ერთვოდა ფაქტი, რომ გავიცანი ბევრი ჟურნალისტი, რომლებმაც მითხრეს, რომ ეს არის ურთულესი პროფესია და ძალიან კარგად დავფიქრებულიყავი, სანამ ამ ნაბიჯს გადავდგამდი. საბოლოოდ, კონსულტაცია გავიარე განათლების მრჩეველთან (counselor-თან) რომელიც ზუსტად მიხვდა, რა სიტყვების მოსმენა მჭირდებოდა, დამაკვალიანა და დამარიგა. შინ რომ მივედი, ჩამოვწერე ის სფეროები, რაც მაინტერესებდა, რაც მიზიდავდა. ის ადგილები, სადაც მომწონდა ყოფნა. ყველაფერი შევაჯერე, გავაანალიზე და მივხვდი, რომ უნდა ჩამებარებინა ჯანდაცვის მენეჯმენტის ფაკულტეტზე.

როგორ მივედი ჟურნალისტიკიდან ჯანდაცვის მენეჯმენტამდე? ეს იყო ახალი, ძალიან მიმზიდველი პროგრამა, რომელიც სულ რამდენიმე უნივერსიტეტს ჰქონდა. ჯანდაცვის სფერო არის უკიდეგანოდ დიდი და მუდმივად მზარდი.

 საქართველოში ნამდვილად ძალიან საჭირო იყო ამ საქმის პროფესიონალები. ყოველთვის მიზიდავდა თეთრი ხალათები და სამედიცინო ტერმინოლოგია, მისტიური – თითქოს ექიმებს თავისი ენა ჰქონდათ, არავის რომ არ გაეგო მათი. მომწონდა მენეჯმენტი, მართვა – ძალიან ფართო და საინტერესო პროგრამა, რომელიც მოიცავს ისეთ საკითხებს, რაც ნებისმიერ პროფესიაში გამოგადგება, დიასახლისობაშიც კი.  რა თქმა უნდა, როდესაც ეს „იდეა გავაჟღერე“ და ხალხის აღტაცება მოვისმინე („რა საინტერესოა!“ „ნამდვილად საჭირო პროფესიაა!“ „რა კარგია, ახალი პროგრამაა?“ გადაჭრით მივიღე გადაწყვეტილება და შემოვხაზე ჯანდაცვის ფაკულტეტი კავკასიის უნივერსიტეტში.

 უნივერსიტეტის არჩევაში დიდი როლი ითამაშა ჩემმა იმდროინდელმა დეკანმა, რომელიც ღია კარის დღეზე გავიცანი და ნახევარ საათში ვიცოდი, რომ ამ ადამიანთან მოხვედრა, გამოცდილების გაზიარება და მისგან ყველაფრის სწავლა მინდოდა.

საბედნიეროდ, პირველივე არჩეულ პროგრამაზე მოვხვდი და დაიწყო ჩემი ცხოვრების ახალი, საინტერესო ეტაპი. გამოცხადებული ადგილების რაოდენობა მცირე იყო, შესაბამისად, ჯგუფში შედარებით ცოტა სტუდენტი ვიყავით. ამან განაპირობა უშუალოდ ყველა ჯგუფელთან მეგობრული ურთიერთობის ჩამოყალიბება  და ინტერაქციული, საინტერესო ლექციები. პირველი კურსი რთული იყო – ყველაფერი ახალი და უცხო. ვსწავლობდი უამრავ ზოგად საგანს, სხვადასხვა დარგიდან. ვფიქრობდი, რომ სულ ასეთი რთული იქნებოდა უნივერსიტეტში სწავლა. თუმცა მეორე, მესამე და მეოთხე კურსზე ბევრად იოლი გახდა ყველაფერი. ალბათ, იმიტომ გამიმარტივდა სწავლა, რომ უშუალოდ ჯანდაცვისა და ბიზნესის მოდულის საგნებს ვსწავლობდით, რაც ძალიან საინტერესო იყო და სირთულეებზე ნაკლებად მეფიქრებოდა. გარდა ამისა, ყველანი დავმეგობრდით და ერთად მეცადინეობა ბევრად უფრო მარტივი და სახალისო იყო.

ხშირად მიფიქრია, სწორი გადაწყვეტილება იყო თუ არა, რომ ბავშვობის ოცნებას არ გავყევი და ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე არ ჩავაბარე, თუმცა პანდემიამ ასივე პროცენტით დამარწმუნა, რომ ძალიან კარგი გადაწყვეტილება იყო ჯანდაცვის სფეროში ცოდნის მიღება. დასაწყისში განათლების მრჩეველი ვახსენე, რომელმაც დამაკვალიანა აბიტურიენტობის დროს. მან მითხრა, რომ 18 წლის ასაკში მიღებული გადაწყვეტილება კარიერასთან დაკავშირებით არ არის სამუდამო. ჩვენ მთელი ცხოვრება შეგვიძლია ვისწავლოთ, ნებისმიერ ადგილას, ნებისმიერ პროგრამაზე, რადგან ხვალ შეგვიძლია იმ სხვაგანაც ვისწავლოთ. განათლება – ეს არის ჩვენი უსასრულო, უკიდეგანო შესაძლებლობა…სულ ვფიქრობ, „შემდეგი რა ვისწავლო?“

ვისაც სოხუმში ზაფხულის ღამის ცისათვის ერთხელ მაინც შეუვლია თვალი, უსათუოდ მოინუსხებოდა მოკიაფე უთვალავი ვარსკვლავის სილამაზით.

მეც მოვინუსხე… ალბათ, 11-12 წლის ვიქნებოდი. „ცაში ახედვის“  შემდეგ ჩემი გული და გონება მთლიანად რომ დაიპყრო კოსმოსმა. ვეცნობოდი სამეცნიერო-პოპულარულ ლიტერატურას პლანეტების, ვარსკვლავებისა და გალაქტიკების შესახებ. ტელესკოპის აწყობაც კი ვცადე. 

გარკვეული პერიოდის შემდეგ (სკოლის დამთავრებამდე 2-3 წლით ადრე), როდესაც ვცადე ცოტა უფრო სერიოზული თემების გარჩევა, მივხვდი, რომ მთელი ჩვენი უსასრულო სამყაროს კანონზომიერებების აღწერა შესაძლებელია მხოლოდ მათემატიკის საშუალებით, რომ სწორედ მათემატიკა გაძლევს საშუალებას, გაიხედო წარსულშიც და მომავალშიც.

და დავდექი არჩევნის წინაშე:-  ასტროფიზიკა თუ მათემატიკა?! 

 ამ – „TO BE OR NOT TO BE?!“  კითხვის დარ კითხვაზე პასუხს, არსებითად, უნდა განესაზღვრა ჩემი მომავალი პროფესია.

…მათემატიკამ აჯობა! – და აგერ, უკვე თითქმის ოთხი ათეული წელია, ჩემი განუყრელი თანამგზავრია.  თანაც როგორი! უერთგულესი მეგობარი, ცხოვრების რთულ პერიოდებში ყოველთვის რომ გიწვდის დახმარების ხელს და შენგანაც ყოველთვის ზუსტ ქმედებებს ელის.   „ხარი ხართან რომ დააბაო…“  ხომ გაგიგიათ ანდაზა, ჰოდა, მეც შესაბამისი ხასიათი ჩამომიყალიბდა: მიყვარს სიმკაცრე (საქმეში), წესრიგი, პუნქტუალურობა, სიზუსტე (ამიტომაც ხშირად ვსვამ კითხვას „რატომ?“), პოეზია, სენტიმენტები.   

 რა შემიძლია ვურჩიო მათ, ვინც ახლა იწყებს ფიქრს მომავალ პროფესიაზე და გარკვეული სიმპათიები გააჩნია საბუნებისმეტყველო და ზუსტი მეცნიერებების მიმართ?

 მათემატიკა აზროვნების განვითარების ერთ-ერთი ძირითადი საშუალებაა. აზროვნების მათემატიკური სტილი არც ისე რთულია, როგორც ბევრს ჰგონია. სავსებით შესაძლებელია, ბავშვი საკმაოდ ადრე, ყოველგვარი სირთულის გარეშე დაეუფლოს მათემატიკურ აზროვნებას, მათემატიკა ისეთივე ახლობელი და მიმზიდველი გახდეს მისთვის, როგორც სამეტყველო ენაა. ამას, რასაკვირველია, ბევრი მუშაობა სჭირდება. არ შეუშინდეთ სიძნელეებს და წინააღმდეგობებს! წინააღმდეგობების დაძლევის პროცესში გამოგიმუშავდებათ კრიტიკული აზროვნების უნარი, რაც მათემატიკაში (და, ზოგადად, ცხოვრებაშიც) წარმატების საფუძველთა საფუძველია! ეს ყველაფერი აკეთეთ გულით, გონებით და… ფაქიზად – მათემატიკა ხომ მეცნიერებათა დედოფალია! მოექეცით მას, როგორც დედოფალს!

ელემენტარული მათემატიკური ცოდნის გარეშე ყოველდღიურ ცხოვრებაში უამრავ პრობლემას შეიძლება შევეჯახოთ. რაც მთავარია, მათემატიკის გარეშე შეუძლებელია რაიმე ტექნიკური აღმოჩენის გაკეთება.  როგორც დიდი ფილოსოფოსი კანტი ამბობდა, ყოველ მეცნიერებაში „იმდენი წილი“  ჭეშმარიტებაა, რამდენი  წილიც – მათემატიკაო. ამა თუ იმ მეცნიერების „მოწიფულობა“ ჩვეულებრივ იმით განისაზღვრება, რა ზომით იყენებს ის მათემატიკას.

კარგი იქნება, თუ ყოველთვის გეხსომებათ, რომ  თუ მომავალში ისეთ პროფესიას აირჩევთ, რომელიც მათემატიკასთან არ იქნება დაკავშირებული, მათემატიკური აზროვნება და უნარები აუცილებლად გაგიადვილებთ წარმატებას როგორც ყოველდღიურ ცხოვრებაში, ასევე – პროფესიულ საქმიანობაში.

ალექსანდრე  აპლაკოვი

ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა კანდიდატი,

ევროპის უნივერსიტეტის პროფესორი.

ხელოვნებასთან ახლოს, ან სულაც მისით გავიზარდე. ჩემი ცხოვრების ყველა ეტაპზე იყო ხელოვნება – თვითგამოხატვა ყველაზე კარგად ასე გამომდიოდა, ახლაც ასეა. თავიდან იყო ბალეტი, მერე – მუსიკა, ძერწვა, დაბოლოს – ხატვა. ასე მივედი ლოგიკურ დასასრულამდე, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანის დასაწყისთან – არქიტექტურასთან და საკუთარ თავთან.

        დღევანდელი გადმოსახედიდან მგონია, რომ ძალიან გამიმართლა ჩემს „კაცურ” პროფესიაში. ხშირად მესმის კითხვები: არ გიჭირს უცხო გარემოში? მამაკაცთა კოლექტივში? მუდმივად ტექნიკური ტერმინები, ამდენი „ბეტონი“, „არმატურა“ და ა.შ მიხარია, რომ არ შევუშინდი ამ გამოწვევას და დღეს მშენებლობაში აქტიურად ჩართული ადამიანი ვარ, ვის სქესსაც მნიშვნელობა ეკარგება, როდესაც ლოგიკური ჯაჭვის სრულფასოვანი წევრი ხდები. მშენებლობა ესტაფეტასავითაა, ყველამ ჩვენი ჩირაღდანი უნდა მივიტანოთ ფინიშამდე. რაც შეეხება კომუნიკაციას, სიკეთის ენა საერთაშორისოა და მრავალპროფილური, ყველა პროფესიას მოიცავს. უცხო გარემოდ ვერც სხვა ქვეყანას, ქალაქსა თუ ლოკაციას აღვიქვამ. რადგან ყველაფერს საერთო აქვს, ჩემი პროფესია, ჯადოსნური შემოქმედებითი გარემო, ყოველთვის მშობლიური და ნაცნობი, რასთანაც მხოლოდ კომპიუტერის ჩართვა მაშორებს, უბრალოდ, ერთი ღილაკი და მე სახლში ვარ. ყველაფერთან ერთად, პროექტებსა და შენობებს სულიერებად, ადამიანებად აღვიქვამ, ყველას თავის ხასიათი აქვს სხვადასხვა ჭრილით, სხვადასხვა ფასადით. ალბათ, ძალიან ცოტა რამ მეგულება უფრო ლამაზი და აღმაფრთოვანებელი ვიდრე შენობის ზრდის და განვითარების ყურებაა. ემბრიონის ანუ ნახაზის ეტაპიდან რომ იწყებ და მიგყავს სასრულ მდგომარეობამდე. როგორც ადამიანი, ისიც ინდივიდია თავისი დამოუკიდებელი ორგანიზმით, სტილით, ცხოვრების რიტმითა და ხასიათით. ცხოვრებაც არქიტექტურასავითაა, ძნელია წარმოიდგინო პერსპექტივა, როდესაც მონახაზი არ გაქვს, ან დღეს უყურადღებოდ მიტოვებული დეტალი მომავალში უკვე დასრულებულ პროექტზე შეგიქმნის პრობლემას. ჰოდა, ამ გარემოში, სადაც ყველაფერი ასეთი ორგანული და ნაცნობია, რთულია, თავი უცხოდ იგრძნო ან ზედმეტად. მგონია, რომ ეს სფერო და პროფესია ამოუწურავია, ყოველდღიურად ვითარდება და, თუ გინდა, იყო წარმატებული, დროს და ცვლილებებს ფეხი უნდა აუწყო. და მაინც, რა არის ჩემთვის არქიტექტურა? უწყვეტი პროგრესი კომფორტისა და ჰარმონიის ძიებაში. მე თუ მკითხავთ, ცხოვრების აზრიც და ამოცანაც ესაა!